HAYAT BİLGİSİ DERSİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Hayat Bilgisi dersinin konuları, çocukların doğal ve toplumsal çevrelerini tanımalarına, içinde bulundukları bu çevrelere uyum sağlamalarına yönelik becerilerin kazandırılması esas alınarak seçilmiştir. İnsan, yaşamak için hem doğal, hem de toplumsal çevrenin bazı ilkelerini öğrenmek zorundadır.

Bu derste çocuğa içinde bulunduğu doğal ve toplumsal çevre inceletilerek; kendini tanıma, çevreyi ve çevrede meydana gelen olayları anlama, daha iyi yaşama yollarını bulma, çevredeki eşyaların yerlerini ve bunların nasıl kullanılacağını bilme, ******'ü tanıma, bireyin yakın çevresi ile ilgili günlük olaylara ilgi duyma, toplu yaşamın önemini kavrama, toplumun istediği davranışları gösterme, sağlıklı ve düzenli yaşama alışkanlıklarını kazanma gibi bireyin yaşadığı çevreyi daha iyi tanıması ve bu çevre ile uyumlu biçimde yaşayabilmesi için gerekli bilgi ve alışkanlıkların kazandırılmasına çalışılır.

Yetersizliği olmayan çocuklar, Hayat Bilgisi dersinde ele alınan konuların büyük çoğunluğunu çevreyle etkileşim sonucunda kendi kendilerine öğrenmektedirler. Ancak ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklar grup içi ilişkilerinde başkalarına bağımlıdırlar. Kendi başlarına hareket etmeleri, sorumluluk almaları, kolayca arkadaşlık kurabilmeleri akranlarına göre daha zor olmaktadır. Dolayısıyla Hayat Bilgisi dersinde yer alan konuları kendi kendilerine öğrenmekte güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle konuların plânlı ve sistemli bir eğitimle verilmesi gerekmektedir.

Hayat Bilgisi dersi, ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocukların kendilerini tanımalarına, çevreleriyle uyumlu ve tutarlı ilişkiler kurmalarına, bu ilişkileri anlamalarına ve başkalarına olan bağımlılıklarını en aza indirmelerine olanak sağlar.

Bu dersin konusu doğal ve toplumsal çevre olduğu için öğrenmeyi kolaylaştıracak her türlü materyal derste kullanılabilir. Öğretim materyalleri öğrenilen konuların daha kalıcı olmasını sağlar, soyut fikirleri somut hâle getirir, ilgi ve dikkati çeker, anlatım yolu ile çok uzun sürede kazandırılacak bir davranışın daha kısa sürede kazandırılmasını sağlar. Materyallerin etkili olması, bu materyalin kazandırılacak davranışa, konuya, çocuğun özelliklerine uygun olmasına ve öğretmen tarafından iyi kullanılmasına bağlıdır.

Hayat Bilgisi dersinde "dramatizasyon" yöntemine sıkça yer verilebilir. Çocukların toplumsallaşması için gerekli olan davranışların kazandırılmasında bu yöntemin etkisi çok büyüktür. Bu yöntem, öğrencilerin dersi daha dikkatli izlemelerini, derse katılmalarını ve öğrenilenlerin daha kalıcı olmasını sağlar.

Bu ders bir gezi, gözlem, yaşam ve deney dersidir. Bunun için, çocukların çevresindeki doğal ve toplumsal olaylar, varlıklar mümkün olduğunca doğal ortamlar içinde inceletilmeli ve öğretilmelidir. Çocukların doğrudan doğruya inceleme ve gözlem yapma yoluyla bilgi kazanmaları sağlanmalıdır. Bu amaçla alan çalışmaları, toplumsal amaçlı geziler, gözlem ve inceleme gezileri, kaynak kişi ziyaretleri, kurum ziyaretleri, ev ziyaretleri vb. etkinlikler bir yandan öğrencilerin toplumsal çevresini geliştirirken diğer yandan da öğrenme kaynaklarını genişletir. Sınıfça gezi gözlem yapmanın uygun olmadığı, çocuğun tek başına gözlem ve araştırma yapmasının gerekli olduğu durumlar da olabilir. Böyle durumlarda çocukların aileleri ile iş birliğine gidilmelidir. Ailenin kontrolünde yapılan gezi ve gözlem sınıfta tartışılmalıdır.



Hayat Bilgisi dersinde işlenmesi plânlanan ünite ve konuların; millî ve dinî bayramlar ile belirli gün ve haftaların kutlandıkları gün veya haftayla paralel zamanda ele alınmasına dikkat edilmelidir.

Bu derste diğer disiplin alanlarıyla ilişki kurulmalı, işlenen konularla ilgili Müzik, Beden Eğitimi, Matematik, Resim İş derslerinde nelerin yapılacağı belirlenmeli ve konular mümkün olduğunca bütünlük içinde işlenmelidir.

























GENEL AMAÇLAR

Bu programı başarıyla tamamlayan her öğrenci;
1. Vücudun genel yapısını tanır.
2. Aile hayatının önemini bilir.
3. Çevresindeki varlıkların, olayların yaşamdaki önemini bilir.
4. Doğa olaylarının çevreye etkilerini bilir.
5. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gerekli olan kuralları kavrar.
6. Meslekler ve meslek sahiplerini tanıyarak yaşamdaki önemini kavrar.
7. Dünyada ve ülkesinde oluşan toplumsal olaylardan haberdar olur.
8. Toplu yaşama kurallarına uyma ve sorumluluğunu yerine getirebilme
alışkanlığı kazanır.
9. Canlı, cansız varlıkları ve çevreyi koruma alışkanlığı kazanır.
10. Sağlığını koruyabilme becerisini geliştirir.
11. Çevresiyle iyi ilişkiler kurabilme becerisini geliştirir.
12. Okulun kendisine kazandırdıklarının farkında olur.
13. Dayanışma ve iş birliği içinde olmayı alışkanlık hâline getirir.
14. İnsanlara sevgi ve saygı duyar.
15. ******'e sevgi ve saygı duyar.


ÖZEL AMAÇLAR

1. Kendini tanıtır.
2. Öğretmenini tanır.
3. Sınıf arkadaşlarını tanır.
4. Sınıfını tanır.
5. Sınıfında bulunan araç gereçleri tanır.
6. Okulunu tanır.
7. Okulun bölümlerini tanır.
8. Okulun bölümlerinde bulunan araç gereçleri tanır.
9. Okuldaki görevli kişileri tanır.
10. Sınıfta uyulması gereken kuralları bilir.
11. Sınıf kurallarına uyar.
12. Sınıfını temiz ve düzenli tutmaya özen gösterir.
13. Okulda uyulması gereken kuralları bilir.
14. Okul kurallarına uyar.
15. Yakın çevresini tanır.
16. Ailesini tanıtır.
17. Ailedeki bireylerin görevlerini bilir.
18. Aile yaşantısındaki kuralları bilir.
19. Evin bölümlerini tanır.
20. Evin bölümlerindeki eşyaları tanır.
21. Evini tanır.
22. Yakın akrabalarını tanır.
23. Misafirlik kurallarını bilir.
24. Vücudun ana bölümlerini tanır.
25. Vücudun ana bölümlerinde yer alan diğer bölümleri tanır.
26. Duyu organlarını tanır.
27. Başlıca iç organları tanır.
28. Vücut temizliğinde kullanılan araç gereçleri tanır.
29. Vücut temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
30. Sağlığımız için vücut temizliği yapmanın önemini kavrar.
31. Vücut temizliği yapar.
32. Başlıca besin maddelerini tanır.
33. Besin maddelerinin yararlarını bilir.
34. Sağlıklı beslenme yollarını bilir.
35. Sağlıklı yaşam için dengeli ve yeterli beslenmenin önemini kavrar.
36. Hava sıcaklığına uygun giyinmeyi bilir
37. Çevre temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
38. Sağlıklı yaşam için çevresini temiz tutar.
39. Kaza türlerini tanır.
40. Kazalardan korunma yollarını bilir.
41. Bulaşıcı hastalığı olan kişilerden korunmak için yapılması gerekenleri bilir.
42. Aşıyı bilir.
43. Hastalanınca yapılması gerekenleri bilir.
44. Sağlık kurumlarını tanır.
45. Sağlık kurumlarındaki görevlileri tanır.
46. Giysileri tanır.
47. Farklı ortamlara göre giyilen giysileri bilir.
48. Giysi üzerindeki aksesuarları tanır.
49. Yılın bölümlerini bilir.
50. Sonbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
51. Sonbaharda kış için yapılan hazırlıkları bilir.
52. Kış mevsimindeki değişiklikleri bilir.
53. Kışın oynanan oyunları bilir.
54. Isınma araçlarını tanır.
55. İlkbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
56. İlkbaharda yaz için yapılan hazırlıkları bilir.
57. Yaz mevsimindeki değişiklikleri bilir.
58. Yazın oynanan oyunları bilir.
59. Tatilde yapılabilecek işleri bilir.
60. Günün özelliklerini bilir.
61. Gün ile ilgili değişik zamanları bilir.
62. Dünya'mızı tanır.
63. Güneş'i tanır.
64. Ay'ı tanır.
65. Yıldızı tanır.
66. Bulutu tanır.
67. Havada olan doğa olaylarını tanır.
68. Karada olan doğa olaylarını tanır.
69. Depremle ilgili olguları bilir.
70. Depremin zararlarından korunma yollarını açıklar.
71. Doğadaki canlı varlıkları tanır.
72. Doğadaki cansız varlıkları tanır.
73. Başlıca hayvanları tanır.
74. Hayvanların yaşadıkları ortamları bilir.
75. Yaşadıkları ortamlara göre hayvanları tanır.
76. Hayvanlardan yararlanma yollarını bilir.
77. Yararlanma yollarına göre hayvanları tanır.
78. Başlıca bitkileri tanır.
79. Bitkilerden yararlanma yollarını bilir.
80. Yararlanma yollarına göre başlıca bitkileri tanır.
81. Çevresindeki canlıları korumaya istekli olur.
82. İletişimin anlamını bilir.
83. İletişim araçlarını tanır.
84. İletişim yerlerini tanır.
85. İletişimi sağlayan görevlileri tanır.
86. Meslekleri tanır.
87. Mesleklere göre yapılan işleri tanır.
88. Mesleklere göre çalışılan yeri tanır.
89. Mesleklere göre meslek sahibinin giysilerini tanır.
90. Mesleklerin yaşamımızdaki önemini kavrar.
91. ******'ün yaşamıyla ilgili olayları ve olguları bilir.
92. ******'ün başlıca kişisel özelliklerini bilir.
93. ******'ün ülkemize yaptığı başlıca hizmetlerini bilir.
94. Türk Bayrağını tanır.
95. İstiklâl Marşı'nın anlamını bilir.
96. Bayrak töreninde yapılması gerekenleri bilir.
97. Bayrak törenine katılır.
98. Ulusal bayramlarımızı tanır.
99. Ulusal bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
100. Dinî bayramları tanır.
101. Dinî bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
102. Bayram sevinci duyar.
103. Belirli gün ve haftayla ilgili olguları bilir.
104. Belirli gün ve haftada yapılanların farkında olur.



















AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8.Yıl)


ÜNİTE l. OKULUMUZ

Amaç 1. Kendini tanıtır.
Davranışlar
1. Adını söyler.
2. Soyadını söyler.
3. Cinsiyetini söyler.
4. Doğum yerini söyler.
5. Yaşını söyler.

Amaç 2. Öğretmenini tanır.
Davranışlar
1. Öğretmenini gösterir.
2. Öğretmeni gösterildiğinde adını söyler.

Amaç 3. Sınıf arkadaşlarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen arkadaşını gösterir.
2. Arkadaşı gösterildiğinde adını söyler.
3. Yanında oturan arkadaşının adını söyler.
4. Sınıf arkadaşlarının adlarını söyler.

Amaç 4. Sınıfını tanır.
Davranışlar
1. Okulunda sınıfının yerini gösterir.
2. Sınıfının yerini söyler.
3. Sınıfını/şubesini söyler.

Amaç 5. Sınıfında bulunan araç gereçleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen araç gereci gösterir.
2. Araç gereç gösterildiğinde adını söyler.
3. Sınıf araç gereçlerinin adlarını söyler.

Amaç 6. Okulunu tanır.
Davranışlar
1. Okulunu gösterir.
2. Okulunun adını söyler.
3. Okulunun bulunduğu semtin adını söyler.

Amaç 7. Okulun bölümlerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen bölümü gösterir.
2. Bölüm gösterildiğinde adını söyler.
3. Okulun bölümlerini söyler.
4. Adı söylenen bölümde yapılan işleri söyler.



Amaç 8. Okulun bölümlerinde bulunan araç gereçleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen araç gereci gösterir.
2. Gösterilen araç gerecin adını söyler.
3. Adı söylenen bölümdeki araç gereçlerin adlarını söyler.

Amaç 9. Okuldaki görevli kişileri tanır.
Davranışlar
1. Görevi söylenen kişiyi gösterir.
2. Kişi gösterildiğinde görevini söyler.
3. Görevi söylenen kişinin yaptığı işleri söyler.

Amaç 10. Sınıfta uyulması gereken kuralları bilir.
Davranışlar
1. Sınıfta söz alarak konuşulması gerektiğini söyler.
2. Öğretmene "öğretmenim" diyerek seslenilmesi gerektiğini söyler.
3. Öğretmenden izin alınarak yerinden kalkılması gerektiğini söyler.
4. Sınıfa girerken kapının vurulması gerektiğini söyler.
5. Sınıf kapısının yavaş kapatılması gerektiğini söyler.
6. Sınıf araç gereçlerinin korunması gerektiğini söyler.

Amaç 11. Sınıf kurallarına uyar.
Davranışlar
1. Sınıfta söz alarak konuşur.
2. Öğretmene "öğretmenim" diyerek seslenir.
3. Yerinden kalkarken öğretmeninden izin alır.
4. Sınıfa girerken kapıya vurur.
5. Sınıf kapısını yavaş kapatır.

Amaç 12. Sınıfını temiz ve düzenli tutmaya özen gösterir.
Davranışlar
1. Çöpleri çöp kutusuna atar.
2. Sınıfın temiz tutulmasında görev alır.
3. Sınıfı kirletenleri uyarır.
4. Sınıf duvarlarını temiz tutar.
5. Sıraları temiz tutar.
6. Ders araç gereçlerini temiz kullanır.
7. Araç gereçleri işi bittikten sonra yerine koyar.

Amaç 13. Okulda uyulması gereken kuralları bilir.
Davranışlar
1. Okula zamanında gelinmesi gerektiğini söyler.
2. Derslere zamanında girilmesi gerektiğini söyler.
3. Okul eşyalarının korunması gerektiğini söyler.
4. Okul içinde alçak sesle konuşulması gerektiğini söyler.
5 Musluk ve lâmbaların kullanıldıktan sonra kapatılması gerektiğini söyler.
6. Okulda çalışanlar için ayrılmış yerlere, gerektiğinde girilmesi gerektiğini
söyler.
7. Okul tuvaletlerinin temiz tutulması gerektiğini söyler.




Amaç 14. Okul kurallarına uyar.
Davranışlar
1. Okula zamanında gelir.
2. Derse zamanında girer.
3. Okul eşyalarını korur.
4. Okul içinde alçak sesle konuşur.
5. Musluk ve lâmbaları kullandıktan sonra kapatır.
6. Okulda çalışanlar için ayrılmış yerlere, gerektiğinde girer.
7. Okul tuvaletini temiz tutar.

Amaç 15. Yakın çevresini tanır.
Davranışlar
1. Çevresinde oyun alanları, park, bahçe vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
2. Çevresinde alış veriş yapılan yerler bulunduğunu söyler.
3. Çevresinde sinema, tiyatro vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
4. Çevresinde lokanta, pastahane vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
5. Çevresinde hastahane, sağlık merkezi vb. yerlerin bulunduğunu söyler.